بررسی شرایط ساختگاه و مخزن سدهای زیرزمینی با استفاده از روشهای ژئوفیزیکی (مطالعه موردی سد زیرزمینی بشیران)

احداث سدهای زیرزمینی از جمله فنون جدید مهندسی جهت استفاده از آبهای زیرزمینی می باشد. یکی از مهمترین مراحل در اجرای یک پروژه سد زیرزمینی مطالعات دقیق و جامع قبل از احداث سد می باشد، پس از انجام مطالعات مقدماتی و انتخاب سایت بشیران جهت احداث سد زیرزمینی، در این پژوهش شرایط و خصوصیات مختلف ساختگاه و مخزن سد زیرزمینی بشیران با استفاده از مطالعات ژئوالکتریک، زمین شناسی، زمین شناسی مهندسی و لرزه زمین ساخت مورد بررسی قرار گرفت، با توجه به مطالعات انجام شده مشخص شد که قدیمی ترین واحد های سنگی در محدوده مورد مطالعه متعلق به نهشته های کربناته دوره کرتاسه می باشد و بعد از آن توده کوارتز دیوریت می باشد که در سنگهای آهکی کرتاسه نفوذ کرده است. شیب جناح راست در محدوده مخزن در حدود 40 درجه بوده و به سمت ارتفاعات و محور سد تا 75 درجه افزایش می یابد. در جناح چپ مخزن نیز با حرکت از محور آبراهه، شیب در ابتدا 35 درجه بوده و تا 75 درجه افزایش می یابد. شیب عمومی سنگ کف به سمت شرق و شمال می باشد. ضخامت رسوبات آبرفتی در محل محور 5/5 متر بوده و با حرکت به سمت جناح راست مخزن ضخامت این رسوبات افزایش می یابد و به 10 متر می رسد، به طور میانگین ضخامت رسوبات مخزن بین 4 تا 8 متر می باشد. عمق سطح آب زیرزمینی در بستر آبرفتی مخزن به طور متوسط در عمق 3 تا 4 متری از سطح زمین قرار دارد. حجم کل مخزن 127000 متر مکعب و حجم قابل استحصال از مخزن سد زیرزمینی بشیران در حدود 15000 متر مکعب محاسبه شد. منطقه مورد مطالعه در پهنه لرزه ای با خطر خیلی زیاد قرار گرفته است. گسل آبیز با شتاب 0.642g دارای بیشترین شتاب افقی در محدوده طرح می باشد. با توجه به نتایج به دست آمده مشخص شد که مخزن سد زیرزمینی بشیران از وضعیت مناسبی جهت ذخیره آب برخوردار بوده و با احداث سد زیرزمینی و آب بند نمودن پی آن، خروجی قابل توجهی جهت فرار آب زیرزمینی وجود نداشته و امکان ذخیره آب در نهشته های آبرفتی مخزن و بهره برداری از آن امکان پذیر می باشد